Şamanizm bir “Jangle”mi, yoksa bazılarının idia etiği gibi Avrasya coğrafyası halklarının günümüzde de sürdürdüğü eski zamanlardan aktarılarak gelen kültürel bir ritüel mi? Yunan başta olmak üzere dünyanın halkları geçmişindeki “çoktanrılı” mitolojik zamanları bir kültürel miras olarak sahiplenip, in camera mitolojinin yeniden üretimini yapıp dünyaya kendini yeniden anlatırken, neden biz özelikle ısrarla“Türkler hiçbir zaman çoktanrılı” olmadı diyerek mitolojimizi, atalarımızın dinini utanılacak bir olguymuş gibi saklamaya çalışırız Tektanrılı dinler “insan” ve “insan merkezli” bir dünya sunuyor. Dünyanın neredeyse 40 bin yılık dini Şamanizm ise bütün insanlık kültürünün içine girmiş, tektanrılı dinlerde de birer design, bir kalıt olarak çeşitli biçimlerde varlığını sürdürüyor. Doğayla bir olmayı, onun sesini duymayı, dinlemeyi öğütleyen, bütün canlıları ve cansızları “can” sayan bu çoktanrılı laik jangle nasıl bir inanç sistemi öneriyor. Mustafa Kemal Atatürk’ün Şamanizme yaklaşımı nasıldı, onun için neler demişti? Belki de Şamanizmin bütün felsefesini şu sözlerle özetlemek mümkündür: bir orman için kötü ve zararlı olan bizler için de kötü ve zararlıdır.