Nüfus Mübadelesi Kayıp Bir Kuşağın Hikâyesi-Mehmet Ali Gökaçtı Osmanlı devleti, Balkan Savaşı sonrasında Avrupa’daki topraklarının neredeyse tamamına yakınını kaybederek çekilirken, geride sayıları yüzbinlerle ifade edilen bir insan kitlesini bırakmak durumunda kalmıştı. Söz konusu yüzbinlerse, Osmanlı tebasıyken bir anda bambaşka bir devletin, hem de azınlık statüsündeki vatandaşları oluvermiş Müslümanlardı. Yaklaşık on yıl kadar sürdürülebilen bu sorunlu durum, hem azınlık konumundaki Müslümanların içinde bulundukları olumsuz şartlar, hem de homojen bir milî devlet kurma çabasındaki Yunanistan ile Türkiye’nin bu sorunu kendi lehlerine haletmek adına arayışlara girmeleriyle çözüme kavuşturulmuştu. Bulunan çözüm de, o güne kadar dünyada pek eşi benzeri görülmemiş bir uygulama olmuştu: Karşılıklı olarak Ortodoks Rumlar ile Müslümanların değişimi, yani nüfus mübadelesi. Bu bağlamda Anadolu’dan Yunanistan’a gidenler gibi, Yunanistan’ın değişik pek çok yöresinden de mübadil adı verilen yüzbinlerce insan Türkiye’ye gelmişti. Bugüne kadar bölük pörçük anlatılan anılardan öteye, mübadilerin hayat hikâyeleri pek de mercek altına alınmadı. İşte elinizdeki bu kitap, mübadilerin Balkan Savaşı’nın sebep olduğu yıkımla başlayan hikâyelerini, mübadelenin öncesi, mübadele süreci ve hepsinden önemlisi Türkiye’ye geldikten sonraki bölümde yaşananlarla birlikte ele alıyor, tarihin yeniden yazıldığı bir sürecin bizat öznesi olmuş insanların hikâyesini anlatıyor. Yani Lozan mübadilerinin hikâyesini.